Sasanka – wdzięk i czar wiosennego skalniaka
Kiedy na skalniaku zaczyna kwitnąć sasanka, to pewny znak, że wiosna jest tuż za rogiem. Najpierw z ziemi wyłaniają się jej puchate, delikatnie owłosione pąki. Gdy tylko słońce nabiera mocy, rozwijają się szeroko, jakby pragnęły wchłonąć każdy promień.
Czym wyróżnia się sasanka?
Młode sasanki, „wykluwając się” z ziemi, pokrywają się srebrzystym meszkiem, który chroni je przed chłodem. Z każdym dniem, zachęcone ciepłem, odważniej wychylają się ku światłu. Po kwitnieniu zyskują nowe oblicze – ich owocostany stają się puszyste niczym rozwichrzone fryzury.
Sasanka ma wiele ludowych nazw, które oddają jej urok i symbolikę. W Niemczech nazywana jest „futrzanym zawilcem” (Pelzanemone), w Anglii „wstydliwą panienką” (Shamefaced Maiden), a także „kwiatem wielkanocnym” (Pasque flower). Jej łacińska nazwa, Pulsatilla, wywodzi się od dzwoneczkowatego kształtu kwiatów. Bez wątpienia kojarzona jest z nadejściem wiosny – prawdziwym jej zwiastunem.
Sasanka zwyczajna, alpejska i łąkowa – różnorodność gatunków
Choć sasanki to rośliny znane z polskich łąk i gór, niektóre z nich stały się prawdziwą rzadkością. Sasanka zwyczajna (Pulsatilla vulgaris), kiedyś powszechnie spotykana, dziś występuje jedynie w ogrodach botanicznych i u kolekcjonerów.
W Tatrach, Karkonoszach czy na Babiej Górze można natomiast spotkać sasankę alpejską (P. alpina), której białe lub cytrynowożółte kwiaty dodają uroku górskim krajobrazom. Z kolei na leśnych polanach wypatrujmy sasanki łąkowej (P. pratensis), o dzwoneczkach w kolorze przygaszonego fioletu. Niezwykłą rzadkością jest sasanka otwarta (P. patens), zwana także czarnym zielem, czy wiosenna (P. vernalis) o liliowo-białych kwiatach.
Dlaczego sasanki są zagrożone?
Sasanki znalazły się na liście Polskiej Czerwonej Księgi Roślin jako gatunki zagrożone wyginięciem. Informacje o ich naturalnych stanowiskach są skrzętnie ukrywane, by chronić je przed nieodpowiedzialnymi miłośnikami. Wszystkie sasanki są trujące, lecz w niewielkich dawkach mają właściwości lecznicze. Już od XIX wieku stosuje się je w homeopatii pod nazwą Pulsatilla.
Uprawa sasanki w ogrodzie – zasady pielęgnacji
Sasanki sprzedawane w sklepach ogrodniczych pochodzą z hodowli, przez co charakteryzują się większymi kwiatami i bogactwem barw – od białych, przez purpurowe, różowe, aż po czerwone. Dostępne są także odmiany z postrzępionymi płatkami.
Warto pamiętać, że sasanka potrzebuje odpowiednich warunków. Jako roślina górska nie znosi wilgotnej, ciężkiej gleby ani cienia. Najlepiej czuje się na nasłonecznionym skalniaku, gdzie dzięki długim korzeniom jest odporna na suszę. Roślina ta może rozrastać się w imponującym tempie – jedna kępka potrafi wydać kilkadziesiąt kwiatów!
Po kilku latach, gdy zaczyna zamierać, warto ją wykopać i podzielić na mniejsze kępy lub wysiać nasiona. W ten sposób zyskamy nowe pokolenie „puszystych pisklaków”, które będą cieszyć oczy przez kolejne wiosny.
