Cime di rapa – rzepa brokułowa. Dlaczego Włosi uwielbiają to warzywo?
Królowa Bona, która odegrała istotną rolę w sprowadzaniu włoskich tradycji do Polski, zapisała się w historii nie tylko jako polityczna postać, ale także jako propagatorka nowych smaków. To właśnie ona wprowadziła do polskiej kuchni pietruszkę, marchew, por i seler – warzywa, które dziś znamy jako „włoszczyznę”. Jednak jedno warzywo, równie popularne we Włoszech, jak brokuły czy kapusta, nie znalazło drogi do polskich stołów: cime di rapa, czyli rzepa brokułowa.
Cime di rapa – co to za roślina?
Cime di rapa (łac. Brassica rapa var. rapa) należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), czyli tej samej grupy, co kapusta, brokuły, czy rzodkiewki. Wyglądem przypomina „niedorozwinięte brokuły” – na końcach pędów znajdują się małe, zielone pąki, które rzadko przekraczają 2 cm średnicy. Roślina dorasta do 1 metra wysokości, a jej liście mają postrzępione końce, nadające jej charakterystyczny wygląd.
Jadalne są niemal wszystkie części tej rośliny: pąki, liście i pędy. Najlepiej smakuje tuż przed zakwitnięciem, a szczyt sezonu przypada na jesień i zimę.
Skąd pochodzi i gdzie rośnie?
Choć dziś uważa się ją za typowo włoskie warzywo, cime di rapa wywodzi się z obszarów śródziemnomorskich oraz Azji Wschodniej. Największą popularnością cieszy się w południowych Włoszech, szczególnie w Apulii, gdzie stanowi regionalny przysmak, znany także pod nazwami: broccoletti, friarielli czy broccoli di rapa. Dzięki włoskiej emigracji rzepa brokułowa dotarła również do USA i Australii, a od niedawna jest dostępna także w Polsce – na bazarach i w wybranych sklepach.
Bogactwo wartości odżywczych
Rzepa brokułowa to prawdziwa skarbnica zdrowia. Zawiera:
- Witaminy: A, C, K oraz z grupy B,
- Minerały: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, mangan, miedź i selen,
- Błonnik: wspomagający trawienie,
- Polifenole: działające antyoksydacyjnie.
Dzięki tym składnikom cime di rapa:
- wzmacnia odporność i chroni przed infekcjami,
- wspiera zdrowie kości (witamina K i wapń),
- poprawia trawienie, zapobiega zaparciom i reguluje poziom cukru we krwi,
- działa przeciwzapalnie i antyrakowo (dzięki izotiocyjanianom).
Smak i zastosowanie w kuchni
Cime di rapa wyróżnia się delikatnie gorzkawym smakiem, który idealnie komponuje się z czosnkiem, chili czy oliwą z oliwek. Przed przygotowaniem warto gotować ją w osolonej wodzie przez około 15 minut.
Najbardziej klasycznym daniem z rzepą brokułową są orecchiette con le cime di rapa – małe makaronowe „uszka” z podsmażaną rzepą, czosnkiem i anchois. Inne popularne przepisy to:
- smażona rzepa z ziemniakami,
- risotto,
- zupy z dodatkiem fasoli.
Uwagi zdrowotne
Choć jest to warzywo wyjątkowo zdrowe, osoby z niedoborem jodu powinny spożywać je z umiarem. Związki takie jak goitryny mogą bowiem ograniczać wchłanianie jodu przez tarczycę. Jednak spożywanie jej w normalnych ilościach nie stanowi zagrożenia, zwłaszcza gdy dieta jest zbilansowana.
Podsumowanie
Cime di rapa to niedoceniane w Polsce warzywo, które łączy w sobie nie tylko wyjątkowy smak, ale i niezrównane właściwości zdrowotne. Warto po nie sięgać, zwłaszcza w chłodniejszych miesiącach, kiedy nasz organizm szczególnie potrzebuje wsparcia w walce z infekcjami. A Wy? Macie już swój ulubiony sposób na przygotowanie tej włoskiej perełki?
